Urodinamsko ispitivanje

Urodinamsko ispitivanje je zlatni standard za utvrđivanje funkcije donjeg urinarnog trakta.
Daje nam puno informacija kao što su kapacitet mokraćne bešike, senzibilitet, rastegljivost/ komplijansa, pritiscima u bešici tokom punjenja i pražnjenja, protoku urina, količini urina koja zaostaje nakon mokrenja (rezidualni urin), aktivnosti spoljašnjeg sfinktera uretre (mišića zaduženog za kontrolu mokrenja).
Pomoću ovih informacija možemo precizno utvrditi prisustvo i stepen opstrukcije, posljedice na funkciju mokraćne bešike, utvrditi postojanje rizika za oštećenja bubrega, planirati liječenje i pratiti uspjeh liječenja.
Urodinamska analiza je našla svoju široku primjenu u urologiji, ginekologiji, neurologiji, pedijatriji i gerijatriji.

Stanja koja se procjenjuju urodinamskim ispitivanjem su:

• neurogeno oštećenje mokraćne bešike
• inkontinencije (stres inkontinencija, urgentna, miješana, prelijevajuća inkontinencija)
• subvezikalne opstrukcije kod muškaraca
• prostatektomičke komplikacije
• različiti oblici retencije

Urodinamsko ispitivanje nije jedan postupak već skup nekoliko različitih metoda, neinvazivnih i invazivnih.
Neinvazivna ispitivanja su jednostavna, jeftina i daju dosta korisnih podataka, na osnovu kojih vršimo odabir (screening), da li je potrebno pacijenta izlagati dodatnom invazivnom ispitivanju.
Metoda je vrlo jednostavna. Pacijent mokri spontano u posudu s rotirajućim diskom u kojoj se mjeri protok, tako da se registruju promjene jačine struje uslovljene stvaranjem otpora mlazu urina na rotirajućoj podlozi, koju okreće elektromotor konstantnom brzinom. Na kompjuterskom ekranu dobijemo nalaze krivulje iz kojih možemo da analiziramo volumen urina, vrijeme mokrenja, vrijeme do maksimalnog protoka, maksimalnu brzina protoka i dr.

U slučaju da uočimo neregularnosti ili odudaranja od normalnih vrijednosti, potrebno je invazivno ispitivanje (cistometrija s sfinktera za vrijeme punjenja i praženjenja bešike. Postupak se izvodi tako da se u bešiku postavlja dvolumenski kateter spojen sa sistemom, kojim se bešika puni tečnošću i manometrom koji u svakom trenutku očitava pritisak unutar bešike. Drugi kateter postavlja se u rektum i služi za mjerenje intraabdominalnog pritiska.

Elektromiografija sfinktera registruje električnu aktivnost poprečno prugastih mišića koji sačinjavaju spoljašnji sfinkter uretre i učestvuju u mehanizmu kontinencije. EMG se izvodi korištenjem samoljepivih elektroda.

Urodinamsko ispitivanje još uvijek nije poznato široj populaciji, a pitanja koja najčešće postavljaju pacijenti kada se prvi put sretnemo su:

• • Da li je ispitivanje bolno? – Ispitivanje nije bolno, samo blago neprijatno
• • Da li se ostaje u bolnici? - Ne, ispitivanje se provodi kao ambulantna procedura i pacijent može da ide kući odmah nakon pregleda.
• • Da li je potrebna opšta anestezija? – Nije potrebna (za uspješno ispitivanje neophodna je potpuna saradnja pacijenta i uvođenje pacijenta u anesteziju nema nikakvog smisla).
• • Koliko ispitivanje traje? - Kompletno ispitivanje traje 60 - 90 minuta.

Prije svakog urodinamskog ispitivanja neophodna je priprema pacijenta koja podrazumijeva:

• • nalaz urina koji ne smije biti patološki, odnosno uredan nalaz urina,
• • veče uoči pretrage neophodno je isprazniti debelo crijevo (Dulcolax čepići) ukoliko pacijent ima neredovnu stolicu
• • doći na ispitivanje sa nagonom na mokrenje

Pripremi djece za urodinamsko ispitivanje se posvećuje posebna pažnja. Više o tome možete pogledati ovdje. 

Kao kod svakog pregleda, tako i urodinamsko ispitivanje počinje razgovorom sa pacijentom i detaljnim upoznavanjem pacijenta o cilju dijagnostičkog ispitivanja i načinu pregleda.

Nakon ispitivanja kod kojeg se plasira kateter, često se javlja peckanje pri mokrenju i nešto krvi u mokraći. Dovoljno je povećati unos tečnosti i simptomi se povlače nakon par dana. Ponekad ljekar napiše i upotrebu antibiotika poslije pregleda, u zavisnosti od samog nalaza i tegoba od strane pacijenta.

U okviru Kabineta provodi se i urogenitalna rehabilitacija (Kegelove vježbe, ES mokraćne bešike, magnetostimulacija i biofeedback), psihosocijalna podrška. Tretman se provodi isključivo nakon urodinamskog ispitivanja.

Urodinamsko ispitivanje kao i urogenitalna rehabilitacija dostupna je uz adekvatnu uputnicu za osiguranike Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske ili uz lično plaćanje prema cjenovniku koji možete vidjeti ovdje.